بررسی رابطه بین اصول اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی در دیوان محاسبات کشور

هرچند مفهوم رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یکی از مباحث جدید در فتار سازمانی، با نگرش بهبود کارآمدی کلی سازمان، رفتارهایی را دربرمی گیرد که می تواند اخلاقی و یا غیراخلاقی باشد، اما با نگاه به شاخصهای مطرح در این مفهوم، نمی توان تاثیر مثبت اخلاق بر روی آن را نادیده گرفت. بدین لحاظ، هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین اصول اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی در دیوان محاسبات کشور می باشد. تحقیق حاضر، از منظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان دیوان محاسبات کشور مستقر در تهران در سال 1392 می باشد و جمعیتی بالغ بر 92 نفر را در بر می گیرد. حجم نمونه مورد بررسی با توجه به فرمول کوکران 74 نفر تعیین شد که بر همین اساس تعداد 75 پرسشنامه صحیح جمع آوری گردید. برای گردآوری داده ها، در این پژوهش از پرسشنامه استاندارد اخلاق اسلامی کار (درویش یوسف، 2000) و مشتمل بر 17 گویه و پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی (اورگان و کانوسکی، 1996) و مشتمل بر 15 گویه در قالب 5 مولفه نوع دوستی، وجدان، جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه استفاده شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه ها، علاوه بر تایید اساتید راهنما و مشاور، از تحلیل عاملی استفاده شد که مقدار آن برای پرسشنامه اخلاق اسلامی کار بیش از 65% و برای پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی بیش از 70% به دست آمد و نشان داد که پرسشنامه ها از روایی لازم برخوردار است. پایایی پرسشنامه ها نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برآورد شد. بدین ترتیب، میزان آلفای کرونباخ برای پرسشنامه اخلاق اسلامی کار 0.871 و برای پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی 0.752 به دست آمد و نشان داد که پرسشنامه ها از پایایی لازم نیز برخوردارند. تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بین اصول اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی در دیوان محاسبات کشور رابطه ای وجود ندارد. همچنین بین اصول اخلاق اسلامی و مولفه های جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه رابطه ای وجود ندارد، ولی بین اصول اخلاق اسلامی و مولفه های نوع دوستی و وجدان رابطه وجود دارد.